فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای سیاسی جهان اسلام

واژه «رژیم» یکی از مفاهیم پرکاربرد نه‌تنها در روابط بین‌الملل که در اقتصاد، حقوق، محیط زیست و ... می‌باشد. در این پژوهش ضمن بررسی سه رویکرد مختلف «رفتاری»، «شناختی» و «رسمی» در تعریف «رژیم»، تعاریف مختلفی که محققانی نظیر «کراسنر»، «یانگ»، «کراتوچویل و راگی»، «کئوهین» و «اوشرنکو و یانگ» از مفهوم «رژیم» ارائه داده‌اند، مورد تدقیق قرار می‌گیرد. همچنین به بررسی رویکردهای فکری عمده در مطالعه رژیم‌های بین‌المللی پرداخته می‌شود. سپس اصلی‌ترین مفاهیم مورد کاربرد در مطالعه رژیم‌ها یعنی «شکل‌گیری رژیم‌»، «قوت رژیم»، «اثربخشی رژیم»، «دامنه رژیم»، «استحکام(انعطاف پذیری) رژیم»، «شکل سازمانی» و «حالت تخصیصی» مورد بررسی قرار می‌گیرند. در ادامه دسته‌بندی «لوی، یانگ و زورن» از رژیم‌ها ارائه می‌گردد و باتوجه به این تعریف، این‌گونه نتیجه‌گیری می‌شود که «جمهوری اسلامی» در سطح منطقه غرب آسیا یک رژیم ضمنی غیررسمی امنیت منطقه‌ای تشکیل داده است و ابعاد مختلف این رژیم ازجمله اصول، هنجارها، قواعد و رویه‌های تصمیم‌گیری مورد بررسی قرار می‌گیرند.