شناخت ارزش‌ها و ویژگی­های موجود در فرهنگ ملی هر کشوری، از آن جهت که در تکوین هویت آن کشور و استمرار آن نقش مهمی دارد، بسیار ضروری است. از این حیث، جمهوری اسلامی ایران نیز دارای جنبه‌های خاصی از فرهنگ عمومی و ملی است که حاصل تجربه تاریخی ملت در برخورد با حوادث و پدیده­های سیاسی آن می­باشد؛ فرهنگی که در اغلب موارد چالش­هایی را فراروی کشورها، به­ویژه کشورهای غربی و در رأس آن آمریکا که از طریق ابزار تحریم اقتصادی، خواسته­های نامشروعی را در قبال برنامه هسته­ای ایران پیگیری می­کنند، قرار می­دهد. نوشتار حاضر ضمن تمهید پشتوانه نظری مبتنی بر محرومیت نسبی و هویت، در مقام پاسخ‌گویی به این سؤال است که چه عواملی طی سال­های اخیر موجب شده است تا جمهوری اسلامی ایران علی­رغم فشارهای اقتصادی حاصل از تحریم، همچنان در قبال ادامه فعالیت هسته­ای خود پافشاری کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی صورت گرفته و گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه­ای و اسنادی شامل کتاب­ها، مقالات تخصصی و اینترنت بوده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد مؤلفه‌های مذهبی استقلال­­طلبی در فرهنگ ملی ایران باعث گردیده تا نظام جمهوری اسلامی ایران بر حقوق خود به­ویژه در زمینه فعالیت صلح‌آمیز هسته­ای با در نظر گرفتن مسائل راهبردی برای نسل­های آینده مبادرت ورزد و اثرات سوء تحریم را به خوداتکایی بیشتر و تأثیرگذاری افزون­تر در سطح نظام بین­الملل تبدیل کند.