TY - JOUR T1 - An Analysis of the Origin of Political Theology in Alavi Discourse TT - واکاوی تاریخی خاستگاه دانش کلام سیاسی در گفتمان علوی JF - priw JO - priw VL - 12 IS - 2 UR - http://priw.ir/article-1-1674-fa.html Y1 - 2022 SP - 63 EP - 91 KW - Amir al-Mo'menin KW - Origin KW - Political Theology KW - Imamate KW - Ruler N2 - هدف مقاله حاضر از بررسی خاستگاه دانش کلام سیاسی در اسلام آن است که در یک مطالعه تاریخی، زمان پیدایش این دانش را مشخص سازد؛ و با سنجش اعتبار دیدگاه محققان معاصر، به اختلاف نظر بین آنان در این خصوص خاتمه دهد. با توجه به هدف این پژوهش، این نوشتار در ردیف تحقیقات بنیادی قرار می­گیرد که در پی پروراندن نظریه ریشه­دار بودن دانش کلام­ سیاسی است. روش مطالعه در این مقاله، استنادیِ تحلیلی و تحلیلیِ استنادی است. ارزش این روش در این است که برای رسیدن به پاسخی منطقی، نخست کوشیده­ایم به گزاره­های مصادر تاریخی و حدیثی استناد نماییم و سپس از آنها تحلیلی مناسب ارائه کنیم. همان­گونه که در بعضی موارد برای اثبات درستی تحلیل­های ارائه شده، سعی بر آن نموده­ایم که این تحلیل­ها را نیز با ارجاع دادن به شواهد تاریخی و حدیثی مستند ­گردانیم. در عین حال همت بر آن گماشته­ایم که به تناسب سخن از تحلیل­های اندیشمندان معاصر در این زمینه نیز غفلت نورزیم. بنابراین ابزار جمع­آوری اطلاعات از یکسو مصادر و منابع کتابخانه­ای و از سوی دیگر مطالعات و مقالات الکترونیکی است. این پژوهش با محوریت پاسخگویی به سه سؤال ذیل سامان یافته است: - دانش کلام سیاسی، در چه دوره­ای از تاریخ علم کلام اسلامی و اندیشه سیاسی طرح و پی­ریزی شد؟ - این علم، پیرامون کدام مسئله کلامی که در عین حال موضوعیت سیاسی و اجتماعی داشت شکل گرفت؟ - نخستین چهره اسلامی که توفیق پی­ریزی دانش کلام سیاسی را یافت کیست؟ یافته­های این تحقیق مؤید این فرضیه است که خاستگاه دانش کلام سیاسی به رخداد سقیفه و مسئله جانشینی رسول خدا(ص) باز ­می­گردد؛ و امیرالمؤمنین(ع) نخستین چهره اسلامی است که این دانش را پی­ریزی نمود. بنابراین کفه ترازو به نفع آن دسته از محققانی که قائل به ریشه­دار بودن کلام سیاسی هستند سنگینی می­کند؛ و بر اساس روایات ثبت شده در مصادر، عصر تکوّن و پیدایش کلام سیاسی به زمان وفات حضرت رسول(ص) باز می­گردد. M3 ER -