دوره 11، شماره 3 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام شماره پاییز 1400 )
جلد 11 شماره 3 صفحات 105-77 |
برگشت به فهرست نسخه ها
سید رضا حسینی1 
، زینب امه طلب* 2
، زینب امه طلب* 2
1- استادیار علوم سیاسی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،تهران،ایران.
2- کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات ، تهران، ایران. ، z.ometalab@gmail.com
2- کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی ،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات ، تهران، ایران. ، z.ometalab@gmail.com
چکیده: (1512 مشاهده)
فقه اهل سنّت از «انسداد باب اجتهاد» و کلام اهل سنّت از جبرباوری اشعری رنج می برد که هر دو در قرن چهارم (هق)، نهادینه شده اند. در قرن بیستم گروهی از اندیشمندان در مصر، الجزائر و مراکش پدیدار شدند که در این دو پارادایم فقهی و کلامی تشکیک نموده اند. آنها قائل به اجتهاد پویا از طریق تأویل در نص، اختیار و ارادهء آزاد انسان، عقلانیّت و توجه به مقاصد شریعت و مقتضیات زمانی- مکانی مدرن (این عصری) هستند. علاوه بر متفکران دوره اول اصلاحات که قایل به مبارزات ضد استعماری علیه تمدن غرب بودند گروهی متاخر از متفکران جهان اهل سنت قایل به تعامل فرهنگی با تمدن غرب هستند، این متفکران تحت تاثیر ناکارآمدی گفتمان "حاکمیت و تکفیر" تلاشی را برای ایجاد مبانی فکری اسلامی جدید شروع کردند. سوال اصلی پژوهش این است راهکار رضوان سیّد که متعلّق به این سنّت فکری است برای غلبه بر انسداد فکری و انحطاط جوامع اهل سنت چیست. فرضیه: این دیدگاه که مستلزم همگرایی با تمدّن مدرن جهانی است، در جهت عرفی سازی جامعه دینی، به اصلاحاتی همه جانبه در فقه، حقوق، سیاست و سایر جنبه های زندگی اجتماعی بشر خواهد انجامید. نتیجه: رضوان سید طرفدار نگاه اصلاح طلبانه و قرار دادن هویّت اسلامی در ذیل زندگی این جهان و همراهی مسلمانان با پدیدهء جهانی شدن است. افکار وی، ناشی از ناتوانی های نظاموارهء عقیدتی- ارزشی- فقهی جوامع سنّی است و به سایر مذاهب اسلامی از جمله مذهب تشییع قابل تعمیم نیست. رضوان سیّد و جریان فرهنگی نومعتزله بنیادگرایانی هستند که فقط در ریشه ها و رویکردها با بنیادگرایان تکفیری متفاوتند.این مقاله با روش کیفی از نوع تحلیل محتوا نگارش یافته است.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |