دوره 14، شماره 3 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام شماره پاییز 1403 )
جلد 14 شماره 3 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Forootan F, Tavana M. The role of the discourse of political Islam in the conceptual transformation of "work" and the de-proletarianization of the labor force in Iran after the revolution. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2024; 14 (3)
URL: http://priw.ir/article-1-1890-fa.html
URL: http://priw.ir/article-1-1890-fa.html
فروتن فاطمه، توانا محمدعلی. نقش گفتمان اسلام سیاسی در تحول مفهومی «کار» و پرولتاریازدایی از نیروی کار در ایران پس از انقلاب. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1403; 14 (3)
فاطمه فروتن1 
، محمدعلی توانا*2
، محمدعلی توانا*2
1- دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه شیراز،ایران
2- دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شیراز(نویسنده مسئول) ،tavana.mohammad@yahoo.com
2- دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شیراز(نویسنده مسئول) ،
چکیده: (182 مشاهده)
کارگران در پیروزی انقلاب 57 ایران، نقش مؤثری داشتند اما پس از انقلاب در حاشیه سیاست‌ورزی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفتند. مقاله حاضر در پاسخ به سوال فرایند سیاست‌زدایی از کارگران در ایران بعد از انقلاب چگونه رخ داد و نقش فضای ایدئولوژیک و به ویژه تفسیر اسلام سیاسی از کار و کارگر چه نقشی در فرآیند پرولتاریازدایی از کار و کارگر داشته است؟ این فرضیه را طرح می‌نماید که تفسیر کل‌گرایانه گفتمان اسلام سیاسی از امت از یکسو و مقابله با ایدئولوژی مارکسیسم از سوی دیگر در فرایند پرولتاریازدایی از کار و کارگر نقش اساسی داشته است.تفسیر امت‌محور، جایگاهی برای متمایزسازی و کنش‌ورزی مستقلانه برای کارگران در قالب جنبش و اتحادیه‌های کارگری قائل نبود. همچنین قدرت‌یابی کارگران در قالب ایدئولوژی مارکسیستی برای شکل‌گیری جامعه اسلامی خطرناک تشخیص داده شد، بنابراین تلاش شد از سازماندهی کارگران در قالب طبقه‌ای برای خود جلوگیری شود. همچنین در سطح فکری نیز گفتمان اسلام سیاسی مفهوم «کار» را نه به مثابه کنش عرفی برای امرار معیشت بلکه به مثابه کنش الهی استعلاگر روح و در خدمت جامعه اسلامی تفسیر می‌کند. لذا بنا به یافته‌های پژوهش این نتیجه قابل حصول است که گفتمان اسلام سیاسی از دو طریق فرایند پرولتاریازدایی کار و کارگر را به پیش‌برده است؛ یکی تغییر تقابل‌های دوگانه؛ برای مثال تغییر سرمایه‌دار-کارگر به مستکبر-مستضعف؛ و دیگری از طریق هویت‌دهی اسلامی به کنش کارگران در قالب شعارهایی همچون کار عبادت الهی است. چنین فرایندی تقریباً در تمامی دولت‌های پس از جمهوری اسلامی ایران تدوام یافته است.
واژه‌های کلیدی: ایران، انقلاب 57، گفتمان اسلام سیاسی، پرولتاریا، مارکسیسم، کار، کارگران، طبقه برای خود.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |