پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(ره) به عنوان یک مرجع دینی در سال ۱۳۵۷ موجب تأسیس یک نظام سیاسی شد که ایدئولوژی اسلامی محور شکل‌دهی سیاست داخلی و سیاست خارجی آن است. این مقاله به منظور مطالعه گفتمان سیاست خارجی امام خمینی و تعریف آن از منافع ملی و امنیت ملی و همچنین نسبت آن با ایدئولوژی اسلامی، در سه سطح ایدئولوژی، استراتژی و دیپلماسی به بررسی آراء ایشان می‌پردازد.

   محور اساسی در رویکرد ایدئولوژیک امام، قرائت سیاسی و اجتماعی از دین اسلام و به عبارت دیگر اعتقاد به «اسلام سیاسی» است. بر همین اساس دیگر مبانی و عناصر سیاست خارجی حول همین رویکرد شکل‌گرفت. در عرصه استراتژیک عقلانیت اسلامی و تهدیدات داخلی و خارجی، حفظ نظام جمهوری اسلامی را محور امنیت ملی در سیاست خارجی قرار داد و حفظ نظام اوجب واجبات مفروض گردید و در گام بعدی امنیت جهان اسلام و مسلمانان مطرح شد. در عرصه دیپلماسی و بر اساس رویکرد مصلحت گرای اسلامی، منافع ملی جمهوری اسلامی هسته‌ی اصلی سیاست خارجی ایران قرار گرفت و عناصر دیگری چون دیپلماسی عمومی و ملت‌گرا، عدم تعهد، جهان اسلام‌گرایی، حمایت از نهضت‌های آزدی بخش مورد توجه قرار گرفت. رویکرد امام به سیاست خارجی با محوریت امنیت ملی و منافع ملی ایران، گویای حاکمیت عقلانیت اسلامی در سیاست خارجی ایشان و پیوند آرمان‌ها و واقعیات است و بر خلاف تصور برخی، ایران بعد از انقلاب بازیگری عقلانی، البته عقلانیت اسلامی، در عرصه سیاست بین‌الملل است.