فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای سیاسی جهان اسلام

مسئلۀ تحقیق حاضر تنوع مطالبات سازمان‌‌های زنان در ترکیه، مصر، عربستان سعودی و مالزی است که به بلوک فرهنگی‌‌‌دینی واحدی تعلق دارند. برای تبیین این مسئله، با استفاده از روش مطالعۀ چندموردی (تکنیک پرسش‌نامه و تحلیل متن) و با استمداد از تئوری اکسل هونت، تأثیر سلطۀ سیاسی و قومیتی و مذهبی در شکل‌‌گیری جنبش‌‌های زنان در این کشورها بررسی شد. در هریک از این کشورها، برحسب ساختارهای مختلف اجتماعی، گونه‌‌های متنوعی از جنبش اجتماعی زنان غالب شده است که تنوع مطالبات زنان را توضیح می‌‌دهد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد 66درصد از تغییرات مربوط به تنوع مطالبات زنان در این جنبش‌‌ها، تابع ساختارهای سیاسی و قومیتی و مذهبی است. باتوجه‌‌به این مقدار، بخش اول فرضیۀ تحقیق مبنی‌بر تابعیت تنوع مطالبات زنان از ساختارهای مذکور، تأیید شد. برای آزمون تئوری هونت و فرضیات تحقیق، از تحلیل درختی با استفاده از نرم‌‌افزار CART استفاده شد و نتایج نشان داد به‌‌دلیل سهم گستردۀ ساختارهای سیاسی در تبیین تنوع مطالبات زنان، میان جنبش زنان در مالزی و ترکیه ازسویی و جنبش زنان در مصر و عربستان ازسوی دیگر، مشابهت بیشتری وجود دارد. نتایج همچنین، نشان داد جنبش غالب زنان در ترکیه و مصر علیه اختلال در به‌‌رسمیت‌‌شناسی زنان، در عربستان سعودی علیه انکار در به‌‌رسمیت‌‌شناسی زنان و در کشور مالزی تابع توان بسیج است.