دوره 9، شماره 2 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام شماره تابستان 1398 )
جلد 9 شماره 2 صفحات 105-79 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتمـاعی وزارت علوم ، nabavi@iscs.ac.ir
2- دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتمـاعی وزارت علوم
2- دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتمـاعی وزارت علوم
چکیده: (2546 مشاهده)
ظهور و گسترش گروه داعش در نقطه‌ای از جهان واقع شده است، که در آن، کارگزاران سیاسی فاقد تجربه‌های مدرن کشورداری بوده‌اند و اگرچه همواره تلاش داشته‌اند با زبان مدرن سخن بگویند، عملکردها با آن همسو نبود. در نتیجه نوعی ملی‌گرایی تکامل‌نیافته و ناقص پدید آمد که در ترکیب با آثار رویدادهای مهم جهانی و منازعات دیرینه پس از تحولات نفسگیر جهان عرب (2011)، تبدیل به چالشی از سوی گروه‌های غیردولتی شد. درواقع، برخی از بازیگران غیردولتی جدید به این می‌اندیشند که نظم سیاسی مورد نظر خود را در سرزمین‌های این منطقه بنا نهاده و مرزهای جدیدی را تعریف کنند. شاید به نظر آید گروهی مانند داعش، نسل نوینی از افراط‌گرایی همراه با عناصری از جنبش‌های بنیادگرایانه پیشین است، اما در واقع ریشه آن در اثرپذیری از مدرنیسم و وضعیت پسااستعماری است، لذا می‌توان آن را به عنوان یک جنبش «مدرن ارتجاعی» قلمداد کرد. استدلال اصلی مقاله براین اساس است که داعش جریانی مدرن است که در بستر مدرنیته و در واکنش به آن ظهور نموده است و نمی‌توان آن را صرفا جنبشی سنتی قلمداد کرد. همچنین سعی بر آن است که از طریق روش اسنادی – کتابخانهای و با مقایسه با نمونه تاریخی مشابه دیگری در جهان (نمونه نازی‌ها)، نقاط اشتراک و افتراق آنها بررسی شود. به نظر می‌رسد ضرورت شناخت نوع منحصر بفرد این گروه‌ها، می‌تواند به درک چشم‌انداز آینده جریان سلفی‌گرایی تکفیری در خاورمیانه کمک کند و مانع برداشت و تحلیلی یکسویه از چنین گروههایی شود.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |