دوره 14، شماره 1 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام شماره بهار 1403 )
جلد 14 شماره 1 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
ghajari H. Discourse Analysis of the Islamic Socialism of the Mojahedin- E- Khalq during the Iranian Islamic Revolution. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2024; 14 (1)
URL: http://priw.ir/article-1-1968-fa.html
URL: http://priw.ir/article-1-1968-fa.html
قجری حسینعلی. تحلیل گفتمان سوسیالیسم اسلامی مجاهدین خلق در فرایند انقلاب اسلامی ایران. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1403; 14 (1)
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور ،تهران ،ایران ، h_ghajari@pnu.ac.ir
چکیده: (116 مشاهده)
با توجه به فعالیت سازمان مجاهدین خلق در جریان انقلاب اسلامی، این مقاله به تحلیل گفتمان سوسیالیست اسلامی سازمان مجاهدین خلق در جریان انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷) با استفاده از نظریه گفتمان ارنستو لاکلائو و شانتال موفه می‌پردازد. در این راستا، مقاله حاضر با روش تحلیل گفتمان به بررسی چگونگی بازنمایی و سامان‌دهی مفاهیم و دال‌های کلیدی همچون: قاط کانونی، انجماد، دقیقه، عنصر، مفصل بندی، دال شناور، دال تهی، دال برتر، موقعیت سوژه ای و هویت در گفتمان سوسیالیستی در جریان انقلاب اسلامی ایران می‌پردازد . شیوه گردآوری دادهها در این مقاله اسنادی و منابع آن شامل متون و نوشته‌های دسته اول سازمان، شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری هدفمند و تجزیه و تحلیل دادهها کیفی و مبتنی بر مقولات نظری نظریه گفتمان لاکلاو و موفه می‌باشد.
بر اساس یافته‌های مقاله، گفتمان مجاهدین چهار بعد اصلی جامعه – اقتصاد، سیاست، فرهنگ و روابط اجتماعی – را عمدتاً از طریق چارچوب مارکسیستی نشان معنی می بخشد. این سازمان اسلام را به عنوان یک پایه اخلاقی و مشروعیت‌بخش به کار می‌برد. اقتصاد به عنوان زیربنا، نظام‌های سیاسی به عنوان روبنا و تضادهای اجتماعی به عنوان موتور تغییرات تاریخی مطرح می‌شوند که همگی برگرفته از نظریه مارکس اما آمیخته با مشروعیت دینی هستند. این گفتمان، سازگاری هویت‌های اسلامی و مارکسیستی را مطرح می‌کند و بیان می‌دارد که یک مسلمان واقعی به طور ذاتی با اهداف انقلابی سوسیالیستی همسو است. این ترکیب به چالش کشیدن دوقطبی‌های بین دین و ایدئولوژی چپ می‌پردازد و تلاش می‌کند هر دو را در زمینه واقعیت‌های اجتماعی-سیاسی ایران بازتعریف کند. نقطه‌ی کانونی این گفتمان مارکسیسم است. دال برتر مارکسیست مسلمان است. این گفتمان به صراحت گفتمان سلطنتی را تحت عنوان ارتجاع و عامل امپریالیسم و نظام سرمایه‌داری نفی می‌کند و سوسیالیسم را به عنوان اسطوره سیاسی و حکومت مطلوب که مورد پذیرش اسلام نیز می‌باشد مطرح می‌کند.
در نتیجه عناصر این گفتمان ترکیب از سوسیالیسم و اسلام و یک گفتمان بیناگفتمانی و بینامتنی است. این گفتمان نمونه بارزی از ترکیب ایدئولوژیکی در ایران در جریان انقلاب است که تلاش می‌کند با قرض عناصری از دیگری گفتمانهای موجود در قلمرو گفتمانیت نظریه انقلابی مارکسیستی را با اصول الهیات اسلامی آشتی دهد.
بر اساس یافته‌های مقاله، گفتمان مجاهدین چهار بعد اصلی جامعه – اقتصاد، سیاست، فرهنگ و روابط اجتماعی – را عمدتاً از طریق چارچوب مارکسیستی نشان معنی می بخشد. این سازمان اسلام را به عنوان یک پایه اخلاقی و مشروعیت‌بخش به کار می‌برد. اقتصاد به عنوان زیربنا، نظام‌های سیاسی به عنوان روبنا و تضادهای اجتماعی به عنوان موتور تغییرات تاریخی مطرح می‌شوند که همگی برگرفته از نظریه مارکس اما آمیخته با مشروعیت دینی هستند. این گفتمان، سازگاری هویت‌های اسلامی و مارکسیستی را مطرح می‌کند و بیان می‌دارد که یک مسلمان واقعی به طور ذاتی با اهداف انقلابی سوسیالیستی همسو است. این ترکیب به چالش کشیدن دوقطبی‌های بین دین و ایدئولوژی چپ می‌پردازد و تلاش می‌کند هر دو را در زمینه واقعیت‌های اجتماعی-سیاسی ایران بازتعریف کند. نقطه‌ی کانونی این گفتمان مارکسیسم است. دال برتر مارکسیست مسلمان است. این گفتمان به صراحت گفتمان سلطنتی را تحت عنوان ارتجاع و عامل امپریالیسم و نظام سرمایه‌داری نفی می‌کند و سوسیالیسم را به عنوان اسطوره سیاسی و حکومت مطلوب که مورد پذیرش اسلام نیز می‌باشد مطرح می‌کند.
در نتیجه عناصر این گفتمان ترکیب از سوسیالیسم و اسلام و یک گفتمان بیناگفتمانی و بینامتنی است. این گفتمان نمونه بارزی از ترکیب ایدئولوژیکی در ایران در جریان انقلاب است که تلاش می‌کند با قرض عناصری از دیگری گفتمانهای موجود در قلمرو گفتمانیت نظریه انقلابی مارکسیستی را با اصول الهیات اسلامی آشتی دهد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
