دوره 7، شماره 3 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام 1396 )
جلد 7 شماره 3 صفحات 72-55 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Reflections of the West and Modernity in Mirza Saleh Shirazi’s Travelogue
(Historical Analysis and Critique of Cultural Reform in the Iran and West Confrontation)
. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2017; 7 (3) :55-72
URL: http://priw.ir/article-1-494-fa.html
URL: http://priw.ir/article-1-494-fa.html
زیویار فرهاد. بازتاب غرب و مدرنیته در سفرنامه میرزا صالح شیرازی
(تحلیل و نقد تاریخی جریان اصلاح فرهنگی در مواجهات ایران و غرب)
. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1396; 7 (3) :55-72
پژوهشکده اندیشه سیاسی ، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، zivyar@ihcs.ac.ir
چکیده: (3833 مشاهده)
در تاریخ معاصر تلاشهای اولیه جریان تجددگرا در گفتمان اصلاح فرهنگی به رموز موفقیت غربیان و الگو قرار دادن آن را میتوان تحت تأثیر دو موضوع دانست ازیک‌طرف موج روشنفکری در اروپا که شاخصه مهم آن علم باوری و تجربهگرایی بود و از طرف دیگر شکست ایرانیان در اولین مواجهه با غرب جدید (جنگ‌های ایران و روسیه) که میتواند به‌عنوان نقطه عطفی در اولین دریافتهای پیشگامان گفتمان اصلاح فرهنگی از فرهنگ و مدرنیته غربی باشد که بازتاب این رویکرد در سفرنامههای ایرانیان اوایل دوره قاجار در مدخلیت و حضور غرب به‌صورت سیاسی و استعماری بیشتر معنا پیدا میکند.
در این میان از نقش روشنفکران ایرانی که معمولاً غرب را از نزدیک درک کرده بودند نیز نباید به‌سادگی گذشت. به‌عنوان‌مثال اندیشههای مربوط به آزادیخواهی، دموکراسی، قانون اساسی و پارلمانتاریسم و حتی حیرت در مواجهه با ترقیات اروپا نخستین بار از طریق سفرنامههایی چون سفرنامه میرزا صالح شیرازی به ایران منتقل شد.
موضوع سفرنامه نویسی به‌صورت عام و اثر مزبور به‌صورت خاص یک نقطه عطف در نحوه و مبادی نگرش روشنفکران نسل اول قلمداد می‌گردد، ازاین‌رو تمرکز و تحقیق در خصوص آرا و ایدههای این سفرنامه‌نویس در برابر پیشرفتهای شگرف غربیان و دستاوردهای علمی اروپا حائز اهمیت است. بنابراین علاوه بر ذکر مزیت‌‌هایی که این سفرنامه نسبت به سایر سفرنامههای هم‌دوره خود دارد؛ از نقاط تاریکی نیز رنج می‌برد، که به آن‌ها اشاره‌شده است. نقاطی که در شرایط کنونی نیز مبتلابه آن هستیم.
در این میان از نقش روشنفکران ایرانی که معمولاً غرب را از نزدیک درک کرده بودند نیز نباید به‌سادگی گذشت. به‌عنوان‌مثال اندیشههای مربوط به آزادیخواهی، دموکراسی، قانون اساسی و پارلمانتاریسم و حتی حیرت در مواجهه با ترقیات اروپا نخستین بار از طریق سفرنامههایی چون سفرنامه میرزا صالح شیرازی به ایران منتقل شد.
موضوع سفرنامه نویسی به‌صورت عام و اثر مزبور به‌صورت خاص یک نقطه عطف در نحوه و مبادی نگرش روشنفکران نسل اول قلمداد می‌گردد، ازاین‌رو تمرکز و تحقیق در خصوص آرا و ایدههای این سفرنامه‌نویس در برابر پیشرفتهای شگرف غربیان و دستاوردهای علمی اروپا حائز اهمیت است. بنابراین علاوه بر ذکر مزیت‌‌هایی که این سفرنامه نسبت به سایر سفرنامههای هم‌دوره خود دارد؛ از نقاط تاریکی نیز رنج می‌برد، که به آن‌ها اشاره‌شده است. نقاطی که در شرایط کنونی نیز مبتلابه آن هستیم.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
