seyedahmadi S, hatami M, aboalhasanshirazi H. Examining the approaches and evolutions of Tunisian Ennahda thought from the movement to the government. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2022; 12 (3) :191-226
URL:
http://priw.ir/article-1-1850-fa.html
سیداحمدی سیدمحمد، حاتمی محمد رضا، ابوالحسن شیرازی حبیب الله. بررسی رویکرد ها و تحولات اندیشه النهضه تونس از جنبش تا دولت. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1401; 12 (3) :191-226
URL: http://priw.ir/article-1-1850-fa.html
1- دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
2- استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور، تهران،ایران.(نویسنده مسئول) ، m.hatami@pnu.ac.ir
3- دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران
چکیده: (345 مشاهده)
جنبش اخوان المسلمین را می توان به عنوان مهمترین ، منسجم ترین و ایدئولوژیک ترین جنبش سیاسی در اهل سنت نام برد. منظور از ایدئولوژیک بودن نه به معنای عرفی آن بلکه ساختارمندی فکری و تبیین اندیشه ای منسجم و همچنین چارچوب اجرایی مشخص جهت پیاده سازی اسلام سیاسی است. اگرچه می بایست اصول دینی –مذهبی و آرمانهای اعتقادی- سیاسی این جنبش را در اندیشههای موسس فقید آن یعنی حسن البنا جستجو کرد اما در حال حاضر به واسطه گسترش این جنبش در دیگر کشورها و تاثیرات محیطی و اجتماعی در گذر زمان ، تحول در خط مشی و مبانی فکری و رویکردهای اجرایی آن مشاهده می شود . این تغییرات در شاخه تونسی اخوان به رهبری راشد الغنوشی بسیار محسوس و ملموس بوده به طوری که در کنفرانس دهم النهضه صراحتا از اسلام سکولار سخن به میان می آید که از مبانی تاسیسی جنبش فاصله زیادی داشته است. این تطور را می توان محصول عدم کارآمدی در صحنه اجرایی نیز دانست. النهضه در زمان حضور در عرصههای سیاسی توفیق چندانی نداشته و لاجرم برای میل به اهداف خود ناگزیر بر عدول از مبانی ابتدایی خود بوده که این موضوع به عنوان یکی از مفروضات اصلی پژوهش در کنکاش دگردیسی صورت گرفته در النهضه لحاظ گردیده است. اهمیت موضوع مطروحه به واسطه شناخت اندیشه بزرگترین و گستردهترین جنبش جهان اسلام و مدل پیشنهادی اسلام سیاسی اهل سنت و همچنین بررسی مولفه های اصلی ، بسترهای تغییر و عوامل موثر در تحول ایجاد شده، حائز بررسی و پژوهش است .بعبارتی مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و ابزار کتابخانهای و مصاحبهای در صدد پاسخ به این سوال است که دگردیسی در رویکرد ها، تحولات اندیشهای و عملکرد النهضه از جنبش تا زمان تشکیل دولت چگونه بوده و در چه حوزه هایی بیشتر نمود داشته است؟ یافته های مقاله نشان می دهد النهضه با گزینش رویکرد حداقل گرایی معرفتی ،گرایش های مسالمت آمیز و عملکرد واقع گرایانه در عرصه سیاسی تلاش داشته توافقی میانی با مدرنیته ایجاد نماید به عبارتی اصول سیاسی ، مبانی اجتماعی ،احکام عمومی ،دستورات و اجزای دین را با ادله منطق تفسیر نماید؛ لذا ناگزیر در بستر اجرا در مواردی که از تبیین و تفسیر قواعد دینی عاجز شود به توجیه آن دست خواهد زد و این موضوع گام نخست دگردیسی اندیشهای النهضه محسوب می شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/2/21 | پذیرش: 1401/6/28 | انتشار: 1401/7/1