فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای سیاسی جهان اسلام

تمدن میراثی بشری و پدیده‌ای اجتماعی است که از واقعیت یک جامعه معین و ساختار آن حمایت می‌کند و با انسان پیوند دارد. پژوهش درباره جوامع، نقطه آغازین شناخت تمدن است. اسلام دینی جهانی و فتوحات اسلامی وسیله‌ای برای گسترش آن بوده و دعوت اسلامی از جزیره‌العرب به سرزمین‌های دوردست راه یافته است. از‌آنجا‌که زبان و ادبیات یک ملت هرگز نمی‌تواند مجرد و بدون تأثیر باشد، با ظهور اسلام زبان عربی هم بر زبان سایر اقوام همچون ایرانیان تأثیر گذاشت و هم از آنان تأثیر پذیرفت. ایرانیان به زبان عربی توجه ویژه‌ای کردند زیرا آن را زبان دین می‌دانستند و برای ترویج اندیشه‌های خود ناگزیر شدند زبان عربی را فرا بگیرند. هدف از نگارش این مقاله، تبیین وجود پیوندهای عمیق فرهنگی و اجتماعی میان ایرانیان و اعراب و نقش آن در پذیرش زبان عربی به عنوان زبان دینی و علمی جهان اسلام است. بدین‌ترتیب ایرانیان با استفاده از روش‌های مختلف همچون تألیف و ترجمه آثار گوناگون، به تکامل زبان و ادبیات عرب یاری رساندند. این مقاله با استناد به متون اصلی و نیز با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی ابعاد و زوایای این موضوع پرداخته است.