دوره 12، شماره 2 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام شماره تابستان 1401 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 91-63 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Miri V, Montazerolghaem A. An Analysis of the Origin of Political Theology in Alavi Discourse. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2022; 12 (2) :63-91
URL: http://priw.ir/article-1-1674-fa.html
URL: http://priw.ir/article-1-1674-fa.html
میری وجیهه، منتظرالقائم اصغر. واکاوی تاریخی خاستگاه دانش کلام سیاسی در گفتمان علوی. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1401; 12 (2) :63-91
1- محقق پسا دکتری دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران ، vajiheh.miri@gmail.com
2- استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران.
2- استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران.
چکیده: (1218 مشاهده)
هدف مقاله حاضر از بررسی خاستگاه دانش کلام سیاسی در اسلام آن است که در یک مطالعه تاریخی، زمان پیدایش این دانش را مشخص سازد؛ و با سنجش اعتبار دیدگاه محققان معاصر، به اختلاف نظر بین آنان در این خصوص خاتمه دهد. با توجه به هدف این پژوهش، این نوشتار در ردیف تحقیقات بنیادی قرار میگیرد که در پی پروراندن نظریه ریشهدار بودن دانش کلام سیاسی است.
روش مطالعه در این مقاله، استنادیِ تحلیلی و تحلیلیِ استنادی است. ارزش این روش در این است که برای رسیدن به پاسخی منطقی، نخست کوشیدهایم به گزارههای مصادر تاریخی و حدیثی استناد نماییم و سپس از آنها تحلیلی مناسب ارائه کنیم. همانگونه که در بعضی موارد برای اثبات درستی تحلیلهای ارائه شده، سعی بر آن نمودهایم که این تحلیلها را نیز با ارجاع دادن به شواهد تاریخی و حدیثی مستند گردانیم. در عین حال همت بر آن گماشتهایم که به تناسب سخن از تحلیلهای اندیشمندان معاصر در این زمینه نیز غفلت نورزیم. بنابراین ابزار جمعآوری اطلاعات از یکسو مصادر و منابع کتابخانهای و از سوی دیگر مطالعات و مقالات الکترونیکی است.
این پژوهش با محوریت پاسخگویی به سه سؤال ذیل سامان یافته است:
- دانش کلام سیاسی، در چه دورهای از تاریخ علم کلام اسلامی و اندیشه سیاسی طرح و پیریزی شد؟
- این علم، پیرامون کدام مسئله کلامی که در عین حال موضوعیت سیاسی و اجتماعی داشت شکل گرفت؟
- نخستین چهره اسلامی که توفیق پیریزی دانش کلام سیاسی را یافت کیست؟
یافتههای این تحقیق مؤید این فرضیه است که خاستگاه دانش کلام سیاسی به رخداد سقیفه و مسئله جانشینی رسول خدا(ص) باز میگردد؛ و امیرالمؤمنین(ع) نخستین چهره اسلامی است که این دانش را پیریزی نمود. بنابراین کفه ترازو به نفع آن دسته از محققانی که قائل به ریشهدار بودن کلام سیاسی هستند سنگینی میکند؛ و بر اساس روایات ثبت شده در مصادر، عصر تکوّن و پیدایش کلام سیاسی به زمان وفات حضرت رسول(ص) باز میگردد.
روش مطالعه در این مقاله، استنادیِ تحلیلی و تحلیلیِ استنادی است. ارزش این روش در این است که برای رسیدن به پاسخی منطقی، نخست کوشیدهایم به گزارههای مصادر تاریخی و حدیثی استناد نماییم و سپس از آنها تحلیلی مناسب ارائه کنیم. همانگونه که در بعضی موارد برای اثبات درستی تحلیلهای ارائه شده، سعی بر آن نمودهایم که این تحلیلها را نیز با ارجاع دادن به شواهد تاریخی و حدیثی مستند گردانیم. در عین حال همت بر آن گماشتهایم که به تناسب سخن از تحلیلهای اندیشمندان معاصر در این زمینه نیز غفلت نورزیم. بنابراین ابزار جمعآوری اطلاعات از یکسو مصادر و منابع کتابخانهای و از سوی دیگر مطالعات و مقالات الکترونیکی است.
این پژوهش با محوریت پاسخگویی به سه سؤال ذیل سامان یافته است:
- دانش کلام سیاسی، در چه دورهای از تاریخ علم کلام اسلامی و اندیشه سیاسی طرح و پیریزی شد؟
- این علم، پیرامون کدام مسئله کلامی که در عین حال موضوعیت سیاسی و اجتماعی داشت شکل گرفت؟
- نخستین چهره اسلامی که توفیق پیریزی دانش کلام سیاسی را یافت کیست؟
یافتههای این تحقیق مؤید این فرضیه است که خاستگاه دانش کلام سیاسی به رخداد سقیفه و مسئله جانشینی رسول خدا(ص) باز میگردد؛ و امیرالمؤمنین(ع) نخستین چهره اسلامی است که این دانش را پیریزی نمود. بنابراین کفه ترازو به نفع آن دسته از محققانی که قائل به ریشهدار بودن کلام سیاسی هستند سنگینی میکند؛ و بر اساس روایات ثبت شده در مصادر، عصر تکوّن و پیدایش کلام سیاسی به زمان وفات حضرت رسول(ص) باز میگردد.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
