chamankar M J. The causes of the formation of the Imamiya movement in internal Oman and the confrontation process with the political system of the Sultanate (50 AD/30 SH). پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2023; 13 (3)
URL:
http://priw.ir/article-1-1745-fa.html
چمنکار محمدجعفر. علل شکل گیری جنبش امامیه در عمان داخلی و فرایند تقابل با دستگاه سیاسی سلطنت(50م/30ش). فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1402; 13 (3)
URL: http://priw.ir/article-1-1745-fa.html
دانشیارگروه تاریخ دانشگاه ارومیه ، ارومیه ، ایران ، mj.chamankar@urmia.ac.ir
چکیده: (221 مشاهده)
با مرگ امام محمد بن عبدالله الخلیلی در سال ۱۹۵۴ و افزایش قدرت سلطان تیمور بن سعید از سلسله سلاطین ابوسعیدی در نتیجه حمایت همه جانبه سیاسی و نظامی بریتانیا ،ساختار امامت سنتی به عنوان یک نیروی مستقل انتخابی ساکنان عمان داخلی پس از ۱۲۰۰ سال حیات پر فراز و نشیب اضمحلال یافت. شورشهای امام غالب بن علی بن هلال و برادرش طالب بن علی به منظور تجدید حیات سنت امامت در سال 1955، واکنشی در برابر این فرایند فروپاشی بود. نبرد اصلی چند ساله بنام جنگ ٱلْجَبَل ٱلْأَخْضَر(کوه سبز) یا جنگ عمان، سرنوشت این قیام سیاسی دینی را تعیین نمود که هدف اصلی این نوشتار می باشد. عملکرد استعمار بریتانیا در ایجاد عقب ماندگی و تشدید بحران های اجتماعی و وابستگی دولتهای مرکزی همواره یکی از عوامل اصلی اعتراضات مردم در سرزمین عمان و مسقط بوده است. به طور رسمی سلطان نشین عمان یک کشور مستقل محسوب می شد، اما در حقیقت مستعمره بالفعل بریتانیا بود.به این ترتیب،دولت های متوالی بریتانیا مسئول شرایط اسفبار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بودند که رعایای سلطان متحمل می شدند و در انتها شورش مردمی را ایجاد کرد و به آن دامن زد. در جریان قیام مردم عمان به رهبری دستگاه امامت در دهه ۵۰ میلادی، سربازان انگلیسی در تمامی عملیات سرکوبگرانه حضوری چشمگیر داشتند و در حقیقت با مداخله مستقیم آنان بود که مبارزات جبهه انقلاب عمان داخلی به شکست انجامید. بخشی از ادوات و نیروهای زبده انگلیسی از پایگاه های خارجی و مستعمرات بریتانیا تامین گشت و در یک نبرد نابرابر زمینی و هوایی، قیام جبل الاخضر با وجود مقاومت شدید هوادران امام غالب بن علی الهنائی به ناکامی انجامید. شکست در نبرد جبل الاخضر، تبعات سیاسی و فرهنگی عمیقی را بر نهاد امامت گذارد و تدریجا نقش آفرینی عملی آن در عمان، محدود و بسیار کم رنگ گردید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/10/21 | پذیرش: 1402/4/17 | انتشار: 1402/7/1