etemadibozorg A, fozi Y, hoseini S, kasraie M. The theoretical foundations of the idea of excellence in contemporary Iranian political thought
An ontological and epistemological approach. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2022; 12 (4) :75-108
URL:
http://priw.ir/article-1-1770-fa.html
اعتمادی بزرگ امیر، فوزی یحیی، حسینی سیدرضا، کسرایی محمدسالار. بنیادهای نظری اندیشه تعالی در اندیشه سیاسی ایران معاصر
رویکردی هستیشناسانه و معرفتشناسانه. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1401; 12 (4) :75-108
URL: http://priw.ir/article-1-1770-fa.html
1- دانشجوی دکتری علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤل)
2- استاد گروه علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. ، yahyafozi@yahoo.com
3- استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
4- دانشیار گروه جامعهشناسی سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
چکیده: (559 مشاهده)
نفوذ اندیشههای مدرن در ایران عصر قاجار رفتهرفته گروههای مختلف اجتماعی را به واکنش در برابر این موج فرهنگی نوظهور واداشت. انباشت تجربی در ایران معاصر همراه با تحولی که در جریان انقلاب مشروطه در مفاهیم سیاسی رخ داد، به تولید دو نظریه کلی در مواجهه با غرب و عقبماندگی انجامید. در واقع این دو نظریه در پاسخ به سه مسئله مهم عقبماندگی، استعمار، و استبداد روی داد. در این پژوهش با روش تحقیق، تحلیلی و اسنادی و استنتاجی سعی در پاسخ به این سؤال داریم که اندیشه «تعالی» چیست و بهعنوان نظریه رقیب نظریه ترقیخواهی غربگرا در اندیشه سیاسیـ اجتماعی ایران معاصر، از چه مبانی هستیشناسی و معرفتشناسی در مواجه با استبداد و استعمار برخوردار بوده است؟ پاسخ به این سؤال با شناسایی زاویه دید، تفکیک عوامل شناخت و رجوع به جزئیات نظریه تعالی میسر خواهد شد؛ بنابراین شناخت مفاهیم و تحلیل خط سیر نظریه تعالی در اندیشه سیاسی ایران معاصر و تبیین بنیادها و نیروهای مؤثر بر شکلگیری نظریه تعالی در دو بعد هستیشناسی و معرفتشناسی از جمله اهداف این تحقیق بهشمار میرود. برای طرح مباحث هستیشناسی در اندیشه تعالی ضرورت دارد به دیدگاه این اندیشه درباره هویت، اسلام، غرب، تاریخ و تمدن توجه کرد. سیاست متعالی با تعریف و انتظاری که از این مفاهیم دارد، بنیان معرفتشناسی خود را برمیسازد و با نقد نظریههای غربگرا سعیدارد بهعنوان یک کلانروایت از هستی مستقل اسلامی ـ ایرانی در برابر انواع نظامهای فکری رقیب محافظت نماید. مفاهیم هستیشناسی اندیشه تعالی الگوی آرمانی خود را بر پایه نقد سه قرائت از دین و مدرنیته و تاریخ برمیسازد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1401/6/21 | پذیرش: 1401/9/23 | انتشار: 1401/10/1