فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای سیاسی جهان اسلام

این مقاله می‌کوشد رویکردهای ترکیه و ایران را درقبال رخداد‌های خاورمیانه به‌روش تطبیقی بررسی کند. انقلاب‌های عربی در خاورمیانه، نه‌تنها کشورهای منطقه، بلکه روابط بین آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده است. روابط کشورهای ترکیه و ایران باتوجه‌به همسویی یا تعارض منافع درنتیجۀ رخداد‌های جدید، از این تأثیر دور نبوده است. ایران و ترکیه به‌مثابه دو همسایه و دو قدرت تأثیرگذار بر تحولات خاورمیانه، با واکنش به انقلاب‌های جهان عرب، سعی کرده‌اند طبق برداشت‌های خود از این تحولات، به این تحولات واکنش نشان دهند یا با آن همزادپنداری کنند. در این راستا، سؤال اصلی این مقاله این است: رویکردهای ایران و ترکیه درقبال رخدادهای خاورمیانه چگونه بوده است؟ سؤال‌های فرعی نیز این‌ها بوده است: تأثیر تحولات خاورمیانه بر روابط ایران و ترکیه چه بوده است؟ چه عواملی ایران و ترکیه را به‌سوی رهبری منطقه سوق می‌دهند؟ راهبردهای دو کشور درقبال رخداد‌های خاورمیانه کدام است؟ فرضیۀ اصلی این است که ایران و ترکیه، هردو، تلاش می‌کنند با استفاده از فرصت‌های پیش‌آمده، از تحولات خاورمیانه به هژمونی منطقه دست یابند. در این راستا، یکی از عوامل بسیار مهمی که دو کشور ایران و ترکیه را تحریک می‌کند تا دنبال هژمونی باشند، نیازهای امنیتی است که آن‌ها فکر می‌کنند ازطریق افزایش قدرت و توانایی‌شان، به بهترین وجه برآورده می‌شود. در این مقاله، از روش توصیفی‌تحلیلی استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات از نوع اسنادی‌کتابخانه‌ای است.