فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای سیاسی جهان اسلام

اندیشه سلفی گری و پدیده خشونت افراط گرایی از جمله مسائل پربسامد در مطالعات سیاسی و بین المللی به شمار می رود. در حالیکه با یک نگرش تقلیل گرایانه و متاثر از این همانی اسلام با بنیادگرایی تلاش می شود تمامی اسلام با همه تنوع و تکثر فکری، فقهی، فسلفی و سیاسی آن به افراط گرایی فروکاسته شود، اما به نظر می رسد شناخت ماهیت افراط گرایی مستلزم مطالعه ای عمیق تر در لایه های شکل گیری اسلام سیاسی معاصر است. بر این اساس هدف اصلی در این مقاله تشریح مفهوم نظری و جریان های عینی «افراط گرایی در اسلام سیاسی» می باشد. لذا پرسش اصلی این مقاله این است که؛ «ریشه های هویتی و عناصر هنجاری مفهوم افراط گرایی در اسلام سیاسی چگونه تبیین می گردد؟» بر این اساس فرضیه اصلی اینگونه طرح می گردد که؛ گروههای سلفی-حدیثی که مبارزه سیاسی و حتی فرهنگی برای کسب قدرت را صرفا از طریق کاربرد خشونت و حربه تکفیر علیه مخالفان و براندازی خشن حکومت ها می دانند، تا خلافت اسلامی را احیا و قانون شریعت را اجرا نمایند جریان «اسلام سیاسی افراطی» تعریف می شوند. برای تکمیل فرضیه فوق نمودار های درختی- مفهومی از نسبت های فکری و جریانی گروههای سلفی با یکدیگر در چارچوب اسلام سیاسی و همچنین شاخصه های هنجاری اسلام سیاسی افراطی به عنوان منبع اصلی قوام دهنده درونی هویت افراط گرایی، ارائه می گردد.