دوره 6، شماره 2 - ( پژوهش های سیاسی جهان اسلام 1395 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 80-55 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
darabi A. Modern Communication Media and its Impact on the Process of Islamic Awakening in the Tunisian Revolution. پژوهشهاي سياسي جهان اسلام 2016; 6 (2) :55-80
URL: http://priw.ir/article-1-395-fa.html
URL: http://priw.ir/article-1-395-fa.html
دارابی علی. رسانه های ارتباطی نوین و تاثیر آن بر فرایند بیداری اسلامی در انقلاب تونس. فصلنامه پژوهشهاي سياسي جهان اسلام. 1395; 6 (2) :55-80
گروه علوم سیاسی دانشگاه سازمان صداو سیما ، drdarabi_ali@yahoo.com
چکیده: (4936 مشاهده)
به موازات تحولات سیاسی عراق و سوریه و از اواخر سال 2010 در جهان عرب و شمال آفریقا جریان‌هایی آغاز شده، که برخی از آن‌ها به وقوع انقلاب در کشورهایی مانند تونس، مصر، یمن و لیبی منجر شد و در برخی دیگر مانند بحرین و عربستان و بنوعی یمن، هنوز ادامه دارد. صاحب‌نظران و تحلیل‌گران در چگونگی شکل‌گیری این تحولات همبسته و پی در پی، عواملی متعدد از جمله نقش رسانه‌های ارتباطی و مجازی نوین، حرکت این جوامع به سوی فرآیند جهانی شدن، شکاف‌های اجتماعی- طبقاتی در کشورهای عربی، استبداد و نئوپاتریمونیالیسم حاکم برجهان عرب، آغاز روند دموکراسی‌خواهی مردم منطقه، خیزش موج بیداری اسلامی مردم ناراضی این کشورها از به حاشیه رانده شدن دین و تضییع حقوق دینی آن‌ها توسط حاکمیت و ناکارآمدی سیستم‌های سیاسی مستقر را برشمرده‌اند. یکی از نقاط مشترک این جنبش‌ها نقش رسانه‌های ارتباطی و الکترونیکی نوین یعنی ماهواره و محیط‌های مجازی الکترونیکی، مانند شبکه‌های اجتماعی، پیامک‌های تلفنی و... در شکل‌گیری آنهاست. در پرتو رسانه‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی مجازی، ارتباطات افقی شکل می‌گیرد و به گفته کاستلز میان بخش‌های گوناگون جامعه به شکل افقی پیوند ایجاد می‌شود. «قدرت جریان‌ها» بر «جریان قدرت» پیشی می‌گیرد و شهروندان می‌توانند با استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی، انحصارهای رسانه‌ای را از بین ببرند. اگرچه نمی‌توان این رسانه‌های نوین را عامل اصلی انقلاب دانست امّا آنچه مسلم است رسانه‌ها را در فرآیند وقوع این انقلاب‌ها از عوامل مهم و مؤثر برشمرده‌اند. رسانه‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی خود را به عنوان آلترناتیو قدرتمند برای سایر رسانه‌ها در رابطه سه گانه مخاطب، رسانه و جامعه مطرح کرده‌اند؛ قدرتی که روز به روز در تزاید است. بررسی فرایند بیداری اسلامی در تونس و انقلاب رخ داده در این کشور نشان می‌دهد یک جوان معترض مصری و انقلابیون معترض توانستند با بهره گیری از شبکه‌های اجتماعی نوین در عرض کمتر از دوماه طومار حکومت 23 ساله بن علی را در هم بپیچند و مکتب خودسوزی فیس بوکی را بنا کنند. این حرکت با استفاده از شبکه‌های اجتماعی بازتولید و منتشر شد و این آغاز راه انقلاب‌هایی بود که به نام‌های «ویکی انقلاب»، «انقلاب فیس بوکی»، «انقلاب توئیتری»، «انقلاب آنلاین»، «انقلاب رسانه‌ای» و «انقلاب لب‌تاب‌ها» نامیده شدند. تحقیق حاضر با هدف واکاوی نقش رسانه‌های ارتباطی نوین در انقلاب تونس و با بهره گیری از متدولوژی توصیفی – تحلیلی و از طریق منابع کتابخانه‌ای، سعی دارد این مهم را بررسی نماید.
واژه‌های کلیدی: رسانه‌های الکترونیکی نوین، اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات، انقلاب تونس، بیداری اسلامی.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
